پسوریازیس
این بیماری واگیردار نیست. ظاهر زشت دارد و بیمار را از نظر روانی شدیداً تحت فشار میگذارد. علاوه بر پوست، سیستم
ایمنی هم درگیر میشود و میتواند منجر به مشکلات مفصلی و کلیوی و دیگر ارگانها نیز شود .
پسوریازیس یا سوریازیس (psoriasis):
این بیماری واگیردار نیست. ظاهر زشت دارد و بیمار را از نظر روانی شدیداً تحت فشار میگذارد. علاوه بر پوست، سیستم ایمنی هم درگیر میشود و میتواند منجر به مشکلات مفصلی و کلیوی و دیگر ارگانها نیز شود (البته گاهی فقط پوست درگیر میشود).
استرس و اضطراب موجب تشدید ضایعات میشود. در زبان عربی به آن داعه الصدف گویند. در این بیماری سلولهای پوستی به سرعت تکثیر شده و به سطح میآیند و موجب تشکیل پلاک پوستی (ناحیهای از پوست که برآمده است و بزرگتر از نیم سانتی متر است) میشوند .
سطح پلاکها خشن و پوسته پوسته است (مثل صدف)! که زیر این پوسته ها قطراتی قرمز رنگ مثل شبنم دیده میشود. chronicو long lasting التهابی است. بیشتر ( out layerاپیدرم) را درگیر میکند، به همین دلیل بعد از درمان
پلاکها هیچ اثری از بیماری باقی نمیماند. بر حسب درصدی از پوست که درگیر است، بیماری را از شدید تا خفیف تقسیم
بندی میکنند. در این بیماری پوست نمیتواند وظایف خود را به درستی انجام دهد و باید نگران عفونت و دهیدراتاسیون
باشیم. ممکن است با شوره ی سر شدید اشتباه گرفته شود. در صورت شک به سوریازیس باید به پزشک کرد.
انواع سوریازیس :
1- psoriasis vulgaris
شایعترین - 0.5 تا 3 درصد جمعیت جهان درگیر این بیماری هستند . بیشترین سن بروز 15 تا 45 سال است (معمولاً
بعد از نوجوانی بروز میکند) – نسبتاً خفیف است و با استرس تشدید میشود. بیشتر روی زانوها، انگشتان پا، روی پا، آرنج و hair line بروز میکند. با کورتیکواستروئیدهای موضعی قابل کنترل است و درگیری سیستمیک ندارد .
2- Guttate psoriasis
ضایعات کوچک زیادی بعد از عفونت روی بدن ایجاد میشود (مانند قطراتی روی بدن) معمولا 2 تا 3 هفته تا 12 هفته بعد خودش بهبود مییابد. این نوع معمولاً به درمان موضعی پاسخ نمیدهد و باید از فرم سیستمیک برای درمان استفاده کرد. ضایعات Guttate بسیار شبیه psoriasis است . و برای تشخیص نهایی باید به پزشک ارجاع دهیم.
البته حاشیه پلاکهای پسوریازیس فلسهای سفید وجود دارد که در pityriasis دیده نمیشوند و معمولاً افرادی که
پسوریازیس دارند ممکن است به فرم Guttate مبتلا شوند .
3- flexoral psoriasis
میتواند با intertrigo (عرق سوز شدن) اشتباه شود (و همچنین با اگزما).
4- Erythrodermic
سطح وسیعی از پوست (حتی 90 %) را درگیر میکند و قرمز رنگ است. این حالت هم مانند Acute post psoriasis در اثر قطع ناگهانی کورتیکواستروئیدها بروز میکند. در این نوع نگران عفونت ، dehydration و high out – put cardiac failure هستیم.
5- palmoplantar
کف دست و پای فرد دچار ضایعه میشود. ضایعات در این نوع خیلی خارش ندارند و بیشتر دردناک هستند. Chronicاست. به درمان خوب پاسخ نمیدهد (به خصوص درمان موضعی)
6- psoriatic arthritis
کلاً یکی از علائم پسوریازیس درگیری مفصلی است که میتواند ،symmetric ،تک مفصلی، چندمفصلی ، spondylitic ، intra phalangeal (مفاصل بند انگشت) باشد.
7- Nail psoriasis
به درمان خوب پاسخ نمیدهد. 50 % افراد مبتلا به این نوع سوریازیس ضایعه پوستی هم دارند که به تشخیص کمک میکند همچنین 90 % افراد مبتلاً، درگیری مفصلی نیز دارند که این مورد هم به تشخیص کمک میکند (برای افتراق با کچلی ناخن که عاملش قارچ است). شکل ناخن تغییر کرده و دچار hyper kertosis می شود.
علائم: پلاکهای زنده قرمز (التهابی) دارد (plaque) - معمولاً چرکی نیست - پوسته ریزیهای نقرهای رنگ (silvery scales ) - چشمها اشک میکند ( watery eyes ) - زیر سینه ها از نواحی بروز بیماری است .
درمان دارویی پسوریازیس:
3مرحله دارد:
1- topical treatment :
نور خورشید – کورتیکواستروئید (بسیار مؤثر ) - calcitriol ( آنالوگ ویتامین D ) - coal tar حتی به صورت حمام - مرطوب کننده ها (کمک کننده) - bath solution (مثل نمک های دریایی) - سالیسیلیک اسید به منظور لایه برداری
2- Photo therapy :
لامپ های UVB - پسورالن ( UVA ) ( PUVA) بیشتر استفاده میشود. پسورالن به صورت خوراکی (شرب متوکسالن) به بیمار داده میشود سپس زیر دستگاه UVAمینشیند . پسورالن تأثیر اشعه را افزایش میدهد .
3- Systemic therapy ( داروهای متعادل کننده سیستم ایمنی ):
متوترکسات (هفتهای 3بار با دوز هفتگی 7.5 میلی گرم تا حداکثر 15 میلی گرم) – سیکلوسپورین- hydroxyl urea - رتینوئید خوراکی Acitretin با نام تجاری Neotigason - آنتی بیوتیک
توجه : رتینوئیدها سمیت دارند و 3 تا 5 سال سال بعد از استفاده اجازه بارداری به فرد داده نمیشود، حساسیت به نور ایجاد میکنند، تداخلات زیادی دارند و باید آزمایشاتی برای کنترل عملکرد کبد انجام داده شود .
آنتی بیوتیک در صورتی داده میشود که سیستم ایمنی فرد تضعیف شده و یا شک به postular psoriasis باشد.
نکته: بهترین درمان OTCبرای اگزما مرطوب کننده ها هستند